Difference between revisions of "TTMIK seviye 6 ders 23"

Revision as of 20:52, 27 January 2021

Pasif Ses dersinin 2. Bölümüne hoş geldiniz! Bölüm 1'de cümlelerin Pasif Seste genel olarak nasıl yapılır öğrendik. Bu bölümde pasif sesin İngilizce ve Korece’deki farklılıklarına bazı örnek cümlelerle nasıl olduğuna bir bakalım.

Önce biraz gözden geçirelim.

Korece pasif ses için son ekler
Fiil kökü + - 이 / 히 / 리 / 기
Fiil kökü + - 아 / 어 / 여지 다

Tekrar olarak, 아/어/여지다 ve -이/히/리/기 hangi fiil köküne geleceğine dair bir kural yoktur. Ve bazı filler hangisi kullanılırsa kullanılsın aynı anlama gelir.

Örneğin, Korece'de "yapmak" 만들다 [man-deul-da] 'dır. Ve bunu - 아 / 어 / 여지 kullanarak birleştirdiğinizde, 만들어 지다 [man-deu-reo-ji-da] olur ve bir şeyin "yapıldığını" veya "yaratıldığını" bu şekilde söylemiş oluruz.

주다 = vermek   →   주어 지다 = verilmek
자르다 = kesmek  →   잘리다 /  잘라 지다 = kesilmek

Korece Edilgen Yapılı (Pasif Sesli) Cümlelerin Başka Bir Anlamı

Korece'de, bir eylemin "yapılmakta olan" anlamına ek olarak, "olasılık" veya "yetenek" anlamları da çok yaygın olarak pasif sesli cümlelerde kullanılır. (Temel fikir şudur: bir şey yaptığınızda, bir şey yapılırsa, yapılabilir. Bir şey yapılmazsa bunu yaptığınızda veya yapmaya çalıştığınızda, yapılamaz veya yapılması mümkün değildir.)

Bu "olasılık" veya "kabiliyet" anlamı, sizin becerinizi veya kabiliyetinizi çok fazla ifade etmez; aynı eylemin yapılmasının genel "olasılığını" olduğu gibi.

Örnek

만들다 "yapmak"tır ve orijinal pasif ses anlamında 만들어 지다 dediğinizde, "yapılacak" anlamına gelir. Ancak 만들어 지다 yalnızca "yapılacak" anlamına gelmez, aynı zamanda "yapılabilir" anlamına da gelebilir.

이 핸드폰은 중국에서 만들어져요 
Bu cep telefonu Çin'de üretilmiştir.

케익을 예쁘게 만들고 싶은데, 예쁘게 안 만들어져요
Bu pastayı güzel bir şekilde yapmak istiyorum ama güzel yapamıyorum

(2. örnek cümlede, kişinin doğrudan güzel bir pasta YAPAMAYACAĞINI söylemediğini, ancak pastanın güzel bir şekilde YAPILMADIĞINI söylediğini görebilirsiniz.)

DAHA FAZLA ÖRNEK

이거 안 잘라져요.
Bu kesilemez. 
Kesemiyorum. (daha kesin)

안 들려요. 
Duyulmuyor
Seni duyamıyorum (daha kesin)

안 보여요. 
Görülmüyor.
Göremiyorum.

하다 vs 되다

Edilgen ses formu “olasılık” veya “kabiliyet” i temsil ettiğinden, 하다 pasif ses formu olan 되다, “-ebilmek” anlamını alır.

하다 = yapmak (etken hali)
되다 = yapılacak, bitirilecek (edilgen hali)
되다 = yapılabilir, yapabilir (olasılık / yetenek)

이거 안 돼요.
= Bu yapılmaz.
= Bunu yapamam. (daha kesin)
= Yapıyor gibi görünmüyorum. (daha kesin)

이해가 안 돼요 
= Anlama bitmedi
= Anlaşılmadı.
= Anlayamıyorum. (daha kesin)
= Anlamıyorum. (daha kesin)

되다 ile daha fazla örnek

Ve buradan, daha fazla 되다 kullanımı oluşur. Başlangıçta 되다, "yapılacak" anlamına gelir, ancak aşağıdaki gibi şeyler de ifade edilebilir:

- servis edilebilir
- uygun olmak
- konuşulabilir
- yapılabilir
- yapılabilir
- bitirilebilir

여기 김밥 돼요? 
= Burada kimbap var mı / servis ediyor musunuz?

영어가 안 돼서 걱정이에요.
= İngilizce konuşamadığım için endişeliyim.

오늘 안에 돼요?
= Bugün bitirebilir misin?

Öyleyse pasif ses ne sıklıkla "olasılık" anlamını alıyor?

Bu dersin 1. ve 2. Bölümlerinde pasif sesli cümlelerin nasıl oluşturulduğuna ve kullanıldığına baktık. Öncelikle pasif ses formunda sonlardan hangisi kullanılır anlamanız gerekir (birçok Korece cümleyi inceleyerek) Ve ayrıca, fiilin orijinal "pasif" seste mi yoksa "Olasılık / yetenek" anlamında mı kullanıldığını cümlenin bağlamından söylemeniz gerekir.

Yine de çoğu zaman, Korece’de kesinlikle edilgen anlamı olan cümleler etken seslerle yazılmıştır. Bunun nedeni İngilizce’de, cümledeki eylemin nesnesini göstermemek için pasif ses kullanılır. Ama Korece’de nesneyi kolayca bulabilirsiniz, yani nesne hakkında endişelenmenize gerek kalmaz.

Örneğin, "Bu Kore'de yapıldı" derken kimi kastediyorsunuz? Bunu kim yaptı? Biliyor musun? Muhtemelen hayır. Bu nedenle, İngilizcede sadece “Kore'de yapıldı” diyorsunuz. Ama Korece’de, fiilin nesnesi hakkında endişelenmene gerek yok. Böylece sadece aktif ses formunu kullanabilir ve 한국 에서 만든 거예요veya 한국 에서 만들었 어요. diyebilirsiniz. Bu iki cümlede fiiller aktif sestedir, ama kimse "öyleyse kim yaptı? Diye sormaz ve "Kore'de (birisi tarafından) yapıldı" ile aynı anlamda olduğunu anlar.