View source for Poziom 1 lekcja 9

Podczas tej lekcji nauczymy się partykuł tematu i podmiotu. W większości języków nie ma tych partykuł, więc może to być dość nowy koncept, ale bardzo użyteczny. W języku polskim podmiot zawsze jest mianownikiem, więc istnieje odpowiednik.

Partykuły tematu

<span style="font-size:200%; color:deepskyblue">'''은'''</span> [eun] / <span style="font-size:200%; color:deepskyblue">'''는'''</span> [neun]


Główną rolą partykuł tematu jest <span style="color:deepskyblue">'''danie innym ludziom znać o czym mowimy lub będziemy mówić'''</span>, i partykuły tematu dołączamy do rzeczowników.

<span style="color:fuchsia">'''Wyrazy kończące się spółgłoską + -은'''</span>

<span style="color:fuchsia">'''Wyrazy kończące się samogłoską + 는'''</span>

'''Przykłady:'''

가방 [ga-bang] + 은 [eun]

나 [na] + 는 [neun]

Temat zdania, oznaczony przez 은 [eun] albo 는 [neun] jest zwykle (ale nie zawsze) tym samym co podmiot zdania.

저 [jeo] = ja 


저 + 는 [neun] = 저는 [jeo-neun] = a ja/a o mnie


저는 학생이에요. [jeo-neun hak-saeng-i-e-yo] = Ja natomiast jestem uczniem./Ja jestem uczniem.


W tych zdaniach 저 (ja) jest zarówno tematem zdania (mowimy o 'mnie') i podmiotem zdania.


Ale nietypowość języka koreańskiego może być pokazana w następujących zdaniach:


내일'''은''' 저'''는''' 일해요. [nae-il-eun jeo-neun il-hae-yo] = Natomiast ja pracuję jutro.


W tym zdaniu po '''내일''' [nae-il] , jutro, występuje '''은''' [eun], więc jest to temat, ale nie podmiot czasownika '''일하다''' [il-ha-da] (pracować).



'''Partykuły podmiotu'''


<span style="font-size:200%; color:deepskyblue">'''이'''</span> [i] / <span style="font-size:200%; color:deepskyblue">''' 가'''</span> [ga]


<span style="color:fuchsia">'''Wyrazy kończące się spółgłoską + -이'''</span>

<span style="color:fuchsia">'''Wyrazy kończące się samogłoską + 가'''</span>


'''Przykłady:'''

가방 [ga-bang] + 이 [i]

학교 [hak-gyo] + 가 [ga]



Więc
<span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''partykuly tematu (은/는)'''</span> pokazują co jest <span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''tematem'''</span> zdania, a <span style="font-size:150%;color:fuchsia">'''partykuły podmiotu (이/가)'''</span> pokazują co jest <span style="font-size:150%;color:fuchsia">'''podmiotem'''</span> zdania, ale to nie wszystko.


Co jeszcze można powiedzieć o partykułach <span style="font-size:150%;color:fuchsia">'''은/는/이/가'''</span>?

<big>'''(1)'''</big>

Partykuły 은 [eun]/는 [neun] poza oznaczaniem tematu mają także dodatkowe znaczenie 'o' czymś, 'zamiast czegoś' albo 'inne od pozostałych rzeczy'.


<big>'''(2)'''</big>

Partykuły 이 [i]/가 [ga] poza oznaczaniem tematu mają dodatkowe znaczenie 'nie inny niż', 'tylko ten', ale kiedy użyty w środku kompletnego zdania oznacza temat bez podkreślania go tak bardzo.


Spójrzmy na przykłady <big>'''(1)'''</big>


이거 [i-geo] = to / 사과 [sa-gwa] = jabłko / 예요 [ye-yo] = być/jest

<span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''이거 사과예요.'''</span> [i-geo sa-gwa-ye-yo] = To jest jabłko.


Możemy tu użyć 은/는, a w tym przypadku temat 이거 kończy się samogłoską, więc dodajemy -는.


<span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''이거'''</span><span style="font-size:150%;color:fuchsia">'''는'''</span> <span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''사과예요.'''</span> [i-geo-NEUN sa-gwa-ye-yo] 
= <span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''(Inne rzeczy nie są jabłkami, ale)'''</span> <span style="font-size:150%;color:fuchsia">'''TO'''</span> '''jest jabłko.'''


Więc możemy sobie wyobraźić kogoś mowiącego:

이거 커피예요. [i-geo keo-pi-ye-yo] (= To jest kawa.)

이거<span style="color:fuchsia">는</span> 물이에요. [i-geo-NEUN mul-i-e-yo] (= To była kawa, ale TO jest woda.)

이거<span style="color:fuchsia">는</span> 오렌지주스예요. [i-geo-NEUN o-ren-ji-ju-seu-ye-yo]
(= A TO, to coś innego, to jest sok pomarańczowy.)

이거<span style="color:fuchsia">는</span> 뭐예요? [i-geo-NEUN mwo-ye-yo?] 
(= A co z tym? Co to jest?)



Jak widać z tego przykładu 은/는 ma funkcje podkreślania tematu zdania przez dodawanie dodatkowego znaczenia 'to jest ... i/ale TO jest...'. Więc używanie 은/는 w każdym zdaniu może brzmieć nienaturalnie.


Więc w koreańskim, mimo że 은 i 는 są partykułami tematu, ludzie często używają je tylko do silnego podkreślenia tematu w kontraście z innymi częściami zdania.


Na przykład, jeśli chcemy powiedzieć 'Pogoda jest dzisiaj ładna' po koreasku, możemy to powiedzieć na kilka sposobów. (Nie przejmujmy się teraz całym zdaniem, skupmy się tylko na użyciu 은/는.)


1) 오늘 날씨 좋네요. [o-neul nal-ssi jot-ne-yo]

Pogoda jest dzisiaj ładna.


2) 오늘<span style="color:fuchsia">'''은'''</span> 날씨 좋네요. [o-neul-<span style="color:fuchsia">'''EUN'''</span> nal-ssi jot-ne-yo]

(<span style="color:fuchsia">'''Pogoda nie była taka ładna ostatnio, ale'''</span> DZISIAJ jest ładna.)


3) 오늘 날씨<span style="color:fuchsia">'''는'''</span> 좋네요. [o-neul nal-ssi-<span style="color:fuchsia">'''NEUN'''</span> jot-ne-yo]

(Dzisiaj, <span style="color:fuchsia">'''nie wszystko, ale przynajmniej'''</span> pogoda jest ładna.)


Więc widać jak użyteczne mogą być partykuły tematu (은/는) w zmienianiu znaczenia naszych koreańskich zdań!



Spojrzmy na niektóre przyklady <big>'''(2)'''</big>.


좋아요 [jo-a-yo] = być dobrym / 뭐 [mwo] = co / 이/가 [i/ga] = partykuły tematu

Wyobraźmy sobie, że ktoś mowi “좋아요. [jo-a-yo]” co oznacza “To jest dobre.” albo “Lubię to.” 

Ale jeśli nie jesteśmy pewni CO jest dobre, możemy zapytać “Co jest dobre?” albo “O czym mówisz?”

Żeby wyraźić swoją ciekawość na temat “CO” jest dobre, możemy zapytać:

<span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''뭐'''</span><span style="font-size:200%;color:fuchsia">'''가'''</span> <span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''좋아요?'''</span> [mwo-GA jo-a-yo?]


W tym zdaniu partykuła 가 [ga] podkreśla co jest podmiotem czasownika “być dobrym / 좋아요”.


Jeśli ktoś powie:


<span style="font-size:150%;color:deepskyblue">ABC 좋아요.</span> [ABC jo-a-yo] = ABC jest dobre.


Jeśli się nie zgadzamy i uważamy, że XYZ jest dobre, a nie ABC, możemy wyraźić swoje zdanie, że podmiotem “bycia dobrym” powinno być XYZ, zamiast ABC, mówiąc:


<span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''ABC 좋아요? XYZ'''</span><span style="font-size:200%;color:fuchsia">'''가'''</span> <span style="font-size:150%;color:deepskyblue">'''좋아요!'''</span> [ABC jo-a-yo? XYZ-<span style="font-size:150%;color:fuchsia">'''GA'''</span> jo-a-yo]


Więc, za pomocą 이 i 가 możemy dodać wiecej konkretnego znaczenia do naszych koreańskich zdań kiedy chcemy podkreślić KTO coś zrobił, KTÓRY jest dobry itd.


<big>'''Czy to wszystko?'''</big>


Prawie.


Jak widać powyżej 은/는 i 이/가 mają różne role, ale rola 은/는 jak 'kontrastu' jest znacznie silniejsza, ponieważ zmienia temat zdania. Więc kiedy tworzymy całe zdania (np. Myślę, że książka ktorą kupiłeś jest ciekawsza niż książka którą ja kupiłem) zwykle 은/는 nie jest używane tak często. Często 은/는/이/가 można pominąć, ale kiedy potrzebujemy partykuły, aby wskazać znaczenie częściej używa się 이/가.
















[[Category:TTMIK level 1]]
[[Category:Grammar]]
[[Category:TTMIK Level 1 Lesson 9]]