TTMIK seviye 1 ders 17
Bir önceki derste, sözlükteki fiillerin kolay yolla geniş zamanda çekimlenmesine bakmıştık. Hatırlıyor musunuz?
Fiil kökünün sonu ㅗ [o] yada ㅏ [a] ünlüleriyle bitiyorsa 아요 [a-yo] ekleniyordu.
Fiil kökünün sonu ㅗ [o] yada ㅏ [a] ünlülerinden başkasıyla bitiyorsa 어요 [o-yo] ekleniyordu.
하 fiil kökü ise 여요 [yo-yo] ekleniyordu.
Şimdi ise fiillerin geniş zamanda nasıl değiştiğini anladıysanız, geçmiş zamanda da nasıl kolay değiştiğini anlarsınız. Geçmiş zaman cümlesi yapmak için benzer kurallar uygulanır ve son ekleri şunlardır:
았어요 [as-so-yo]
었어요 [os-so-yo]
였어요 [yos-so-yo]
Bunları fiil köküne ekleyebilir yada cümlenin sonundaki 요 eki ile -ㅆ어요 [ss-o-yo] ekinin yer değiştirdiğini düşünebilirsiniz.
Fiil kökü ㅗ [o] yada ㅏ [a] ünlüleriyle bitiyorsa 았어요 [as-so-yo] eklenir.
Fiil kökünün sonu ㅗ [o] yada ㅏ [a] ünlülerinden başkasıyla bitiyorsa 었어요 [os-so-yo] eklenir
하 fiil kökü ise 였어요 [yos-so-yo] eklenir.
Bunlarla ilgili birkaç örneğe bakalım:
사다 [sa-da] = satın almak
Fiil kökü = 사 [sa]
- Herhangi bir fiilden son eki olan 다 [da] ekini düşürürseniz fiil kökünü elde edersiniz.
Geçmiş zaman
= 사 + 았어요 [sa + as-so-yo]
= 샀어요 [sas-so-yo]
= satın aldım / sarın aldın / satın aldı / satın aldılar
오다 [o-da] = gelmek
Verstamm = 오 [o]
Geçmiş zaman
= 오 + 았어요 [o + as-so-yo]
= 왔어요 [was-so-yo]
= geldim / geldin / geldi / geldiler
적다 [çok-da] = yazmak / not etmek
Fiil kökü = 적 [çok]
Geçmiş zaman
= 적 + 었어요 [çok + os-so-yo]
= 적었어요 [ço-gos-so-yo]
= yazdım / yazdın / yazdı / yazdılar
하다 [ha-da] = yapmak
Verbstamm = 하 [ha]
Geçmiş zaman
= 하 + 였어요 [ha + yos-so+yo]
= 했어요 [hes-so-yo]
= yaptım / yaptın / yaptı / yaptılar
Geniş zaman ve Geçmiş zamanlarla ilgili birkaç örnek:
1)
먹다 [mok-da] (Fiil kökü = 먹 [mok]) = yemek
GEniş zaman: 먹어요 [mo-go-yo]
Geçmiş zaman: 먹었어요 [mo-gos-so-yo]
2)
잡다 [cap-da] (Fiil kökü= 잡 [cap]) = yakalamak
Geniş zaman: 잡아요 [ca-ba-yo]
Geçmiş zaman: 잡았어요 [ca-bas-so-yo]
3)
팔다 [pal-da] (Fiil kökü = 팔 [pal]) = satmak
Geniş zaman: 팔아요 [pa-ra-yo]
Geçmiş zaman: 팔았어요 [pa-ras-eo-yo]
4)
놀다 [nol-da] (Fiil kökü= 놀 [nol]) = oynamak
Geniş zaman: 놀아요 [no-ra-yo]
Geçmiş zaman: 놀았어요 [no-ras-so-yo]
5)
쓰다 [sı-da] (fiil kökü = 쓰 [sı]) = yazmak / kullanmak
Geniş zaman: 써요 [so-yo] (쓰어요 DEĞİL)
Geçmiş zaman: 썼어요 [sseo-sseo-yo]
6)
기다리다 [gi-da-ri-da] (Fiil kökü = 기다리 [gi-da-ri]) = beklemek
Geniş zaman: 기다려요 [gi-da-ryo-yo] (기다리어요 DEĞİL)
Geçmiş zaman: 기다렸어요 [gi-da-ryos-so-yo]
7)
이상하다 [i-sang-ha-da] (Fiil kökü = 이상하 [i-sang-ha]) = tuhaf olmak / garip olmak
Geniş zaman: 이상해요 [i-sang-he-yo] (이상하여요 DEĞİL)
Geçmiş zaman: 이상했어요 [i-sang-hes-so-yo]
8)
멋있다 [mo-sit-da] (Fiil kökü = 멋있 [mo-sit]) = cool olmak / iyi / harika olmak
Geniş zaman: 멋있어요 [mo-şis-so-yo]
Geçmiş zaman: 멋있었어요 [mo-şis-sos-so-yo]
