TTMIK seviye 1 ders 16
Bu dersimizde Korece fiillerin nasıl çekimlendiğini göreceğiz.
Bir Korece sözlüğündeki fiillere baktığınızda onları şu şekilde görürsünüz:
가다 [ga-da] = gitmek
먹다 [mok-da] = yemek
자다 [ça-da] = uyumak
때리다 [te-ri-da] = isabet ettirmek
웃다 [ut-da] = gülmek
Bu fiilleri şimdiki zaman, gelecek zaman, geçmiş zaman vb. zamanlarda ifade etmek için değiştireceğiniz zaman ilk olarak '다' [da] son ekini düşürmeniz ve fiilin kökünü elde etmeniz gerekir.
Yukarıdaki fiillerin kökleri :
가 [ga]
먹 [mok]
자 [ça]
때리 [te-ri]
웃 [ut]
Ve bunlara, fiillerin sonuna uygun ekleri eklersiniz. Bu dersimizde fiillerin bu sözlük formlarını geniş zamanda nasıl değiştireceğimizi öğreneceğiz.
Geniş Zaman
Bir fiili geniş zamanda çekimlemek için fiilin kökünü alır, aşağıdaki son eklerden birini eklersiniz.
아요 [a-yo]
어요 [o-yo]
여요 [yo-yo]
- Buna dikkat: Bu son ekleri saygılı formda getiriyoruz. Farklı kibarlık seviyelerindekini öğrenmek için endişelenmeyin.İlk olarak herşeyin saygılı formda nasıl söylendiğini öğrendiğinizde, diğer kibarlık seviyelerine geçmek daha kolay olur.
Öyleyse hangi fiilin kökünden sonra bu üç son ekten hangisi gelir?
Bu oldukça kolay
Eğer fiil kökünün son ünlüsü ㅏ[a] yada ㅗ[o] ise, 아요[a-yo] eklenir.
Eğer fiil kökünün son ünlüsü ㅏ[a] yada ㅗ[o] DEĞİLSE, 어요 [o-yo] eklenir.
Ve sadece tek bir fiil kökü, yani 하 [ha] fiil kökü 여요 [yo-yo] ekini alır.
Bunlarla ilgili örneklere bakalım:
1)
가다 [ga-da] = gitmek
Fiilin kökü 가 [ga] ve son ünlüsü ㅏ[a]'dır, bu yüzden 아요 [a-yo] ekini eklersiniz.İlk olarak 가 + 아요 haline gelir, ve sonra telaffuz kolaylığı için daha doğal olarak 가요 [ga-yo] haline gelir.
가다 [ga-da] = gitmek
--> 가요 [ga-yo] = giderim / gidersin / gider / giderler (geniş zaman)
2)
먹다 [mok-da] = yemek
Fiil kökü 먹[mok]'dur ve son ünlüsü ㅏ[a] değil ㅓ[o]'dur. Bu yüzden 어요 [o-yo] eklenir.
먹 + 어요 [mo-go-yo] şekline dönüşür.
먹다 [mok-da] = yemek (sözlük anlamı)
먹어요 = yerim / yersin / yer vb. (geniş zaman)
3)
보다 [bo-da] = görmek, izlemek, bakmak
Kelime kökü : 보 [bo]
Eklenen son ek: 아요 [a-yo]
보 + 아요 ---> Zamanla söylenişi ve yazılışı 봐요 [bwa-yo] şeklini alır. (3 kez hızlı bir şekilde söyleyin 보 + 아 + 요)
보다 = görmek, izlemek, bakmak (sözlük anlamı)
봐요 [ba-yo] = görürüm / izlerim / bakarım vsvs. (geniş zaman)
4)
보이다 [bo-i-da] = görülmek
Fiil kökü = 보이 [bo-i]
Eklenen son ek = 어요 [o-yo]
보이 + 어요 ---> 보여요 [bo-yeo-yo]
보이다 [bo-i-da] = görülmek
보여요 [bo-yeo-yo] = görülür / görünür
5)
하다 [ha-da] = yapmak
Fiil kökü = 하 [ha]
Eklenen son ek = 여요 [yo-yo]
하 + 여요 ---> 하여요 [ha-yeo-yo]
하여요 zamanla 해요[hae-yo]' ya dönüşür.
- Buraca, lütfen sadece bu fiilin, 하다 [ha-da] fiilinin çok değişken olduğunu aklınızda tutunuz. Önüne isim ekleyebilir ve yeni fiiller oluşturabilirsiniz. Bunun nasıl olacağını 23. dersimizde size anlatacağız. Ama şimdilik sadece geniş zamanda 하다 fiilinin 해요[hae-yo]' ya dönüştüğünü ve 'yaparım', 'yaparsın', 'yapar' yada 'yaparlar' anlamında olduğunu aklınızda tutun.
Herhangi bir düzensizlik yada istisna var mıdır?
Ne yazık ki var. Fakat endişelenmeyin. Bu istisnalar normal kurallardan çok uzak değildir. Ve tabiki gelecek derslerimizde onları en güzel ve en basit şekilde tanıtacağız.
Bu ders boyunca bizimle çalıştığınız için bir kez daha teşekkür ederiz.
Bu çeviri hizmeti TalkToMeInKorean.com ve KoreanWikiProject.com ortak projesidir.
